Uzun süren düşüş dönemlerinde yaşanan büyük kayıplar nasıl telafi edilir? Yeniden kara geçip durumu düzeltmek mümkün mü?
Bu 2 sorunun cevabını arayacağım ve elimden geldiğince düşüncelerimi anlatacağım.
Bugün 18 Aralık 2022 Pazar, şu an Bitcoin fiyatı: 16.710$ ve Bitcoin Kasım 2021’den (69.000$) beri düşüyor. Yazıların içinde bu düşüş nerede sonlanır, tekrar yükselecek mi, sıfırlanma ihtimali var mı gibi soruları da konuşacağım. İlginizi çekiyorsa devam edebilirsiniz.
Piyasaya, yükselişlerin son dönemlerinde giren insanlar genelde kaybeder ve uzun süren düşüş dönemini (bear dönemi) kötü psikoloji ile geçirerek piyasadan uzaklaşırlar.
Kalabalık gruplar piyasaya; fiyatın en yüksek olduğu, herkesin piyasa konuştuğu, reklamların ve iyi haberlerin bol olduğu ve coşkunun tepede olduğu dönemlerde gelirler. Bu dönem yükselişin son evreleridir. Zaten piyasaya girecek artık kimse kalmamıştır. #btc
İlk anlarda zirvenin orası olduğu anlaşılamaz.
Zamanla düşüş derinleşir. Fiyat düşerken yeni yatırımcı maliyet düşürmek adına uygun olmayan noktalardan alımlara başlar. Düşüş dönemi uzadıkça zarar büyür. Pişmanlıklar başlar, bir daha hiç yükselmeyeceğine olan inanç artar.
Artık olan olmuştur ve yatırım erimiştir. Zarara göre yaşanan depresyon ve sinir değişlik gösterir. Çoğu kişi piyasayı büyük kayıpla bu noktada bırakır. Zirveden beri satmadan elinde tuttuğu coinleri, genelde dip seviyelerde öfkeyle satar. Bazıları da umudunu ve ilgisini yitirir.
Çünkü para o kadar düşmüştür ki, artması bir şey ifade etmeyecektir.
Ama böyle büyük zararlardan kurtulmak ve kara geçmek herkesin yapacağı bir şey değildir ve zordur. Büyük sabır, psikoloji, işlem disiplini ve bilgi gerektirir.
Doğru coinlerde beklemek, en karanlık günlerde az da olsa bile ekleme yapabilmek, kötü haberlerin etkisi altında ezilmemek, trend içerisinde doğru noktalarda alım satım yapmak gerekir.
Başarı için: Öncelikle borsanın ne olduğunu, yapısını, dönemlerini anlamanız gerekir. Düşüşlerin ve çıkışların bir yerde biteceğini, trendleri bilmelisiniz. Oyunu anlamadan, kurallarını öğrenmeden kazanamazsınız, kimse kazamaz. Bu piyasada şans tesadüf çok azdır.
Araya şunu ekleyeyim. Yorumlarda bazen görüyorum. ‘’Bu sefer düşüşten sonra hemen artmayacak’’. Bitcoin yapısı gereği çok dinamiktir. Bu noktalarda Bitcoin gibi bir enstrümandan 2-3 yıl yatay gitmesini bekleyemezsiniz. Kendinize ama bu sefer farklı demeyin. #btc
Böyle bir olasılığı makul görmüyorum. Şu da fazlaca yazılıyor. ‘’Binance batar mı?’’ Hiçbir özel şirket için batmaz demem. Hepsi için bu ihtimal vardır. Ama 69k’da olmayan, konuşulmayan bu ihtimaller, geliyor da bütün haber sitelerinde bile 16k’da önümüze çıkıyor.
Bu konuda başka sözüm yok. Sıfırlanma ihtimali gibi bir şey yok benim için, bunlar 2010’lu yıllarda kaldı. ‘’Btc bu 1 milyon $ da olur 1 dolar da’’ gibi bir zihniyetle yatırım yapılmaz. Piyasasına göre belli mantıklı, yapısına uygun sınırları olur ürünün.
Devam. Kripto piyasasına 2017’de girdim. Girdiğimde Bitcoin fiyatı 3400 dolar civarındaydı. Dolar da 3.40 gibiydi. O zamanki imkanlarımdan dolayı çok düşük bir bütçeyle girmiştim. #btc
2017’de dönemine göre çok büyük hype vardı, en azından ben öyle düşünüyorum şu an. Daha önceki trendlere baktığımızda da görüyoruz. 2021 trendi fiyat anlamında zayıftı. Bunu verilerden anlıyoruz (teknik analiz, on-chain ve indikatörler).
2021’de kriptoya 2014-2018 zirvelerine göre daha fazla kişi katılsa da o hype bence yaşanamadı.
Kendime döneyim, şansla birlikte 2018 ocak ayında yaşanan düşüşe kadar çok büyük x ler yakaladım.
Şansla gerçekleşti diyorum çünkü yeniydim ve tecrübem yoktu. (50x-100x’ler havalarda uçardı, ICO furyası, airdroplar) 2018 ocakta düşüşle birlikte yavaş yavaş kazandıklarımı geri vermeye başladım.
Hiçbir zaman maliyetime kadar düşmedim çünkü hem yatırdığım para çok azdı düşse de önemli değildi, hem de belli başlı coinlerden toplam 50x gibi karlar (verge, siacoin vs.) elde etmiştim. 2018 şubat -2020 mart arasında geçen sürede neredeyse hiç para kazanamadım.
Ama öğrenmem adına çok verimli geçmişti.
2020 haziran ayına kadar alımlara devam ettim. Meyvesini 2021 kasım ayında aldım. Yani piyasa girişimden 4.5 yıl sonra. Bir çoğumuz için çok uzun bir süre gibi gelebilir.
O zaman yaşarken hissedemesem de şimdi bakıyorum çok hızlı ve dolu dolu geçmiş.
2018 piyasa geneline dönelim. Çevremde benim gibi birçok tanıdığım da kripto piyasasına girdi. Ayrıca Twitterdan da çok kişi tanıdım gördüm.
3000$’lara düşen bitcoin 69k $’ye çıktı. Şimdi bitti dediğimiz hali 17k. Ama o dönem giren insanların çoğu buna dahil olamadı.
Bunun bazı nedenleri var. O dönem de birçok kişi Kasım-Aralık 2017 gibi geldi. #btc
2018’e girince aldıkları altcoinler yerin dibine girdi. Şu andan daha beter bir yıl yaşandı. İsteyenler girip bakabilir coinmarketcap’e. Peki 2020 yılında başlayan boğada neden toparlayamadılar. Cevabı basit: Yoktular.
Evet piyasada yoktular. Çünkü o korkuda birçoğu elendi. Bildiğim bir yığın insan motivasyonlarını kaybedip oyundan düştü. Kolay değildir 4000$’dan satıp 1800’den alacağım deyip giden piyasanın arkasından bakmak (2020 mart-nisan ve sonrası).
2 yıldır her gün düşen altcoinlerde o günlerde maliyet yapmak da hiç kolay değildi. İşte bu günlerde bazıları da komple kalan son paralarını alıp tövbe edip gitti.
Şu an belki şunu diyorsunuz: Keşke 3000$’dan bitcoin alsaydım geçmişte.
Ben de ilk girdiğimde 100$’dan alsaydım keşke diyordum. Öyle kolay değildi işte. O gün de değildi. Sizin alsaydım dediğiniz o 3000$’de insanlar batmış kan ağlıyorlardı.
Bugün ne kadar kötüyse o gün de aynı şekilde kötüydü. Hatta 2018’in bundan daha kötü bir yıl olduğunu söyleyebilirim. Hatta daha da geriye gidelim Bitfinex ve Mt.Gox Crash’leri var bu piyasada. Ama bu sefer farklı değil.
Zirvede de dipte de aynı hikâye aynı senaryo. Belki de tüm piyasalarda. Kötü haberler, hackler, fudlar,(regülasyon!) hiçbir zaman bitmeyecek. Kimse size dip fiyatları güzel hislerle tepside sunmayacak.
Günün şartlarında piyasada kalanlar, iyi ortalamalarla alım yapanlar, boğayı iyi geçirenler, trendi takip edenler çok güzel kazandı.
Kimse size piyasanın şu veya bu noktadan döneceği sözünü veremez. Biz elimizdeki tüm verilerle matematiksel tahminlerde bulunabiliriz.
Şu noktadan döner ben de alımı oradan yaparım düşüncesi ilk başta uygun gibi gelse de eksik bir yaklaşımdır.
Onun yerine piyasada ne olursa ben o an ne yapabilirim diye düşünmelisiniz.
Gelecek senaryolara karşı stratejileriniz olmalı. Esnek ve uzak ihtimallere dahi hazır olmalısınız. Hiçbir şey yapmadan sadece uzun süre bekleyerek de kazanabilirsiniz belki ama bu sizin karınızı maksimize etmez.
Şunları da ekleyeyim. Scam projelerden, hiç bir amacı olmayan sadece pump-dump yapılan coinlerden, tek borsada olan coinlerden uzak durun. Sadece teknik analiz değil temel analizi de iyi olan coinleri seçin.
Bu konuda saygın ve beğenilen kişilerin görüşlerine önem verin bir şeyler öğrenmeye çalışın
Son olarak şunu söyleyeceğim. Duygularımız manipüle edilebilir, ama bu kadar teknik veri, grafik, indikatör manipüle edilemez. Duygularınızı kenarda bırakarak okuyun, inceleyin ve öyle işlem yapmaya çalışın.
Bu piyasada en kötü şeylerden biri, zirvede herkesi coşturup umut vadedip, diplerde de insanları karamsarlığa sokmaktır. Yapılması gereken tam tersidir. Herkes korkuyorsa kendinize güvenin. Size hemen kısa vadede kazançtan bahsetmiyorum, belki bu kötü günler biraz daha sürecek Ama uzun vadede sabrederek bunları aşacağız. Planlarınızı zamana yayın. Yarını, bir hafta sonrasını değil gelecek yılları düşünün. Piyasada kazananlar bu yolu izlemiştir. Bu dönemde toksik insanlardan uzak durun, acele etmeyin.
Sürekli kaybettiğinizi kendinize hatırlatmayın. Evet yanlış yapıp zararda olabilirsiniz. Kötü bir histir bilirim. Ama kazanmak için bu psikolojiden çıkmak gerekir. Sürekli stres içinde olmak ve negatif düşünmek gelecek hamlelerinizde de sizi hataya sürükler.
Eğer kaybınız büyükse sıfırdan buradan başlıyormuşsunuz gibi düşünün. Geçmişi hataları geride bırakın yeni bir sayfa açın.
18 Aralık 2022'de twitterda yayınladığım yazıdır.
Bu 2 sorunun cevabını arayacağım ve elimden geldiğince düşüncelerimi anlatacağım.
Bugün 18 Aralık 2022 Pazar, şu an Bitcoin fiyatı: 16.710$ ve Bitcoin Kasım 2021’den (69.000$) beri düşüyor. Yazıların içinde bu düşüş nerede sonlanır, tekrar yükselecek mi, sıfırlanma ihtimali var mı gibi soruları da konuşacağım. İlginizi çekiyorsa devam edebilirsiniz.
Piyasaya, yükselişlerin son dönemlerinde giren insanlar genelde kaybeder ve uzun süren düşüş dönemini (bear dönemi) kötü psikoloji ile geçirerek piyasadan uzaklaşırlar.
Kalabalık gruplar piyasaya; fiyatın en yüksek olduğu, herkesin piyasa konuştuğu, reklamların ve iyi haberlerin bol olduğu ve coşkunun tepede olduğu dönemlerde gelirler. Bu dönem yükselişin son evreleridir. Zaten piyasaya girecek artık kimse kalmamıştır. #btc
İlk anlarda zirvenin orası olduğu anlaşılamaz.
Zamanla düşüş derinleşir. Fiyat düşerken yeni yatırımcı maliyet düşürmek adına uygun olmayan noktalardan alımlara başlar. Düşüş dönemi uzadıkça zarar büyür. Pişmanlıklar başlar, bir daha hiç yükselmeyeceğine olan inanç artar.
Artık olan olmuştur ve yatırım erimiştir. Zarara göre yaşanan depresyon ve sinir değişlik gösterir. Çoğu kişi piyasayı büyük kayıpla bu noktada bırakır. Zirveden beri satmadan elinde tuttuğu coinleri, genelde dip seviyelerde öfkeyle satar. Bazıları da umudunu ve ilgisini yitirir.
Çünkü para o kadar düşmüştür ki, artması bir şey ifade etmeyecektir.
Ama böyle büyük zararlardan kurtulmak ve kara geçmek herkesin yapacağı bir şey değildir ve zordur. Büyük sabır, psikoloji, işlem disiplini ve bilgi gerektirir.
Doğru coinlerde beklemek, en karanlık günlerde az da olsa bile ekleme yapabilmek, kötü haberlerin etkisi altında ezilmemek, trend içerisinde doğru noktalarda alım satım yapmak gerekir.
Başarı için: Öncelikle borsanın ne olduğunu, yapısını, dönemlerini anlamanız gerekir. Düşüşlerin ve çıkışların bir yerde biteceğini, trendleri bilmelisiniz. Oyunu anlamadan, kurallarını öğrenmeden kazanamazsınız, kimse kazamaz. Bu piyasada şans tesadüf çok azdır.
Araya şunu ekleyeyim. Yorumlarda bazen görüyorum. ‘’Bu sefer düşüşten sonra hemen artmayacak’’. Bitcoin yapısı gereği çok dinamiktir. Bu noktalarda Bitcoin gibi bir enstrümandan 2-3 yıl yatay gitmesini bekleyemezsiniz. Kendinize ama bu sefer farklı demeyin. #btc
Böyle bir olasılığı makul görmüyorum. Şu da fazlaca yazılıyor. ‘’Binance batar mı?’’ Hiçbir özel şirket için batmaz demem. Hepsi için bu ihtimal vardır. Ama 69k’da olmayan, konuşulmayan bu ihtimaller, geliyor da bütün haber sitelerinde bile 16k’da önümüze çıkıyor.
Bu konuda başka sözüm yok. Sıfırlanma ihtimali gibi bir şey yok benim için, bunlar 2010’lu yıllarda kaldı. ‘’Btc bu 1 milyon $ da olur 1 dolar da’’ gibi bir zihniyetle yatırım yapılmaz. Piyasasına göre belli mantıklı, yapısına uygun sınırları olur ürünün.
Devam. Kripto piyasasına 2017’de girdim. Girdiğimde Bitcoin fiyatı 3400 dolar civarındaydı. Dolar da 3.40 gibiydi. O zamanki imkanlarımdan dolayı çok düşük bir bütçeyle girmiştim. #btc
2017’de dönemine göre çok büyük hype vardı, en azından ben öyle düşünüyorum şu an. Daha önceki trendlere baktığımızda da görüyoruz. 2021 trendi fiyat anlamında zayıftı. Bunu verilerden anlıyoruz (teknik analiz, on-chain ve indikatörler).
2021’de kriptoya 2014-2018 zirvelerine göre daha fazla kişi katılsa da o hype bence yaşanamadı.
Kendime döneyim, şansla birlikte 2018 ocak ayında yaşanan düşüşe kadar çok büyük x ler yakaladım.
Şansla gerçekleşti diyorum çünkü yeniydim ve tecrübem yoktu. (50x-100x’ler havalarda uçardı, ICO furyası, airdroplar) 2018 ocakta düşüşle birlikte yavaş yavaş kazandıklarımı geri vermeye başladım.
Hiçbir zaman maliyetime kadar düşmedim çünkü hem yatırdığım para çok azdı düşse de önemli değildi, hem de belli başlı coinlerden toplam 50x gibi karlar (verge, siacoin vs.) elde etmiştim. 2018 şubat -2020 mart arasında geçen sürede neredeyse hiç para kazanamadım.
Ama öğrenmem adına çok verimli geçmişti.
2020 haziran ayına kadar alımlara devam ettim. Meyvesini 2021 kasım ayında aldım. Yani piyasa girişimden 4.5 yıl sonra. Bir çoğumuz için çok uzun bir süre gibi gelebilir.
O zaman yaşarken hissedemesem de şimdi bakıyorum çok hızlı ve dolu dolu geçmiş.
2018 piyasa geneline dönelim. Çevremde benim gibi birçok tanıdığım da kripto piyasasına girdi. Ayrıca Twitterdan da çok kişi tanıdım gördüm.
3000$’lara düşen bitcoin 69k $’ye çıktı. Şimdi bitti dediğimiz hali 17k. Ama o dönem giren insanların çoğu buna dahil olamadı.
Bunun bazı nedenleri var. O dönem de birçok kişi Kasım-Aralık 2017 gibi geldi. #btc
2018’e girince aldıkları altcoinler yerin dibine girdi. Şu andan daha beter bir yıl yaşandı. İsteyenler girip bakabilir coinmarketcap’e. Peki 2020 yılında başlayan boğada neden toparlayamadılar. Cevabı basit: Yoktular.
Evet piyasada yoktular. Çünkü o korkuda birçoğu elendi. Bildiğim bir yığın insan motivasyonlarını kaybedip oyundan düştü. Kolay değildir 4000$’dan satıp 1800’den alacağım deyip giden piyasanın arkasından bakmak (2020 mart-nisan ve sonrası).
2 yıldır her gün düşen altcoinlerde o günlerde maliyet yapmak da hiç kolay değildi. İşte bu günlerde bazıları da komple kalan son paralarını alıp tövbe edip gitti.
Şu an belki şunu diyorsunuz: Keşke 3000$’dan bitcoin alsaydım geçmişte.
Ben de ilk girdiğimde 100$’dan alsaydım keşke diyordum. Öyle kolay değildi işte. O gün de değildi. Sizin alsaydım dediğiniz o 3000$’de insanlar batmış kan ağlıyorlardı.
Bugün ne kadar kötüyse o gün de aynı şekilde kötüydü. Hatta 2018’in bundan daha kötü bir yıl olduğunu söyleyebilirim. Hatta daha da geriye gidelim Bitfinex ve Mt.Gox Crash’leri var bu piyasada. Ama bu sefer farklı değil.
Zirvede de dipte de aynı hikâye aynı senaryo. Belki de tüm piyasalarda. Kötü haberler, hackler, fudlar,(regülasyon!) hiçbir zaman bitmeyecek. Kimse size dip fiyatları güzel hislerle tepside sunmayacak.
Günün şartlarında piyasada kalanlar, iyi ortalamalarla alım yapanlar, boğayı iyi geçirenler, trendi takip edenler çok güzel kazandı.
Kimse size piyasanın şu veya bu noktadan döneceği sözünü veremez. Biz elimizdeki tüm verilerle matematiksel tahminlerde bulunabiliriz.
Şu noktadan döner ben de alımı oradan yaparım düşüncesi ilk başta uygun gibi gelse de eksik bir yaklaşımdır.
Onun yerine piyasada ne olursa ben o an ne yapabilirim diye düşünmelisiniz.
Gelecek senaryolara karşı stratejileriniz olmalı. Esnek ve uzak ihtimallere dahi hazır olmalısınız. Hiçbir şey yapmadan sadece uzun süre bekleyerek de kazanabilirsiniz belki ama bu sizin karınızı maksimize etmez.
Şunları da ekleyeyim. Scam projelerden, hiç bir amacı olmayan sadece pump-dump yapılan coinlerden, tek borsada olan coinlerden uzak durun. Sadece teknik analiz değil temel analizi de iyi olan coinleri seçin.
Bu konuda saygın ve beğenilen kişilerin görüşlerine önem verin bir şeyler öğrenmeye çalışın
Son olarak şunu söyleyeceğim. Duygularımız manipüle edilebilir, ama bu kadar teknik veri, grafik, indikatör manipüle edilemez. Duygularınızı kenarda bırakarak okuyun, inceleyin ve öyle işlem yapmaya çalışın.
Bu piyasada en kötü şeylerden biri, zirvede herkesi coşturup umut vadedip, diplerde de insanları karamsarlığa sokmaktır. Yapılması gereken tam tersidir. Herkes korkuyorsa kendinize güvenin. Size hemen kısa vadede kazançtan bahsetmiyorum, belki bu kötü günler biraz daha sürecek Ama uzun vadede sabrederek bunları aşacağız. Planlarınızı zamana yayın. Yarını, bir hafta sonrasını değil gelecek yılları düşünün. Piyasada kazananlar bu yolu izlemiştir. Bu dönemde toksik insanlardan uzak durun, acele etmeyin.
Sürekli kaybettiğinizi kendinize hatırlatmayın. Evet yanlış yapıp zararda olabilirsiniz. Kötü bir histir bilirim. Ama kazanmak için bu psikolojiden çıkmak gerekir. Sürekli stres içinde olmak ve negatif düşünmek gelecek hamlelerinizde de sizi hataya sürükler.
Eğer kaybınız büyükse sıfırdan buradan başlıyormuşsunuz gibi düşünün. Geçmişi hataları geride bırakın yeni bir sayfa açın.
18 Aralık 2022'de twitterda yayınladığım yazıdır.