*-*-* YTD *-*-* YATIRIM TAVSİYESİ DEĞİLDİR *-*-*
Arkadaşlar merhaba,
Ethereum ile ilgili bir kaç yazı kaleme almıştım. Temmuz sonu gibi V 2.0 yükseltmesi ile ETH'nin yaşadığı sorunlar ile ilgili oluşan soruların cevabını bulabileceğimizi, sorular içinde en öne çıkanın işlem hızı ne kadar yükselecek? sorusunu, sorunların içinde de en büyük sorunun yapılan işlemlerden kesilen Gas Fee 'lerin yüksekliğini belirtmiştim. Bu konuda beklenen çözüm için V 2.0 performansının önemli olduğunun da altını çizmiştim.
Ben de sizin gibi amatörce Ethereum projesine yaklaşan biriyim. Madenci değilim. ETH ağında çalışan bir Dapp'im yok. Kullanırsam Defi'leri ve/veya Eth tabanlı tokenlerin transferi için ETH kullanıyorum.
Bu yazımda ETH'nin beklentim olan performansı veremeyeceğine dair "şahsi" kanaatimin nasıl oluştuğunu kısaca anlatacağım.
Arkadaşlar,
ETH üzerinde 240.000 civarında Dapp, Defi ve Token'in çalıştığını bir kaç kaynakta okumuştum. Hatta verdiğim örnekler içinde basit bir bilgisayar oyununda satın aldığınız 5 TL'lik elmas, altın vs. gibi ücretlerin ETH ağından oyun yazılımcısına gittiğini de yazımda belirtmiştim. İşte bu Dapp ve Defi'ler aynı zamanda Developer'lar işlem hızı ve Gas Fee'lerden şikayetçilerdi. Daha ucuza transfer için maliyeti düşük fakat transfer zamanı uzun seçenekleri seçen bu kişiler V 2.0 dan çok şey bekliyorlardı.
txstreet.com/
Yukarıdaki site size canlı olarak yapılan BTC, Moreno ve ETH transferlerini göstermekte. Güzel bir de animasyon yapmışlar, bakarsanız sevinirim. Şimdi size bulabildiğim bazı kaynaklardan V 2.0 ile ilgili bilgileri aktarayım. Yazımı yazarken consensys.net de ulunan EIP-1559 Londra Sert Çatallaması adlı makaleden çokça yararlandım. Yazıyı buraya koyuyorum. İsteyen okuyabilir. Ben size bir özet yapayım. Sorular sorayım cevabını da yazıdan cımbızla çekelim size aktarayım olur mu?
Kaynak: consensys.net/blog/q...-it-change-ethereum/
Soru 1- Bu Çatallama ile neler değişecek?
Cevap 1 - EIP-1559 , Ethereum'un ücret piyasası mekanizmasını değiştirecek. Ücret 2'ye ayrılacak. Temel Ücret ve Bahşiş.
Soru 2 - Anlayamadım? Bahşiş mi? Peki yaptığım işlemler nasıl ücretlendirilecek?
Cevap 2 - Bir açık arttırma yapılacak. Yapılacak açık arttırma ile sizin datanızı kim taşıyacak? O belirlenecek. Nasıl mı? Temel ücreti ve bahşişi açıklamak için bir benzetme olarak, telefonunuzda (örneğin Uber) bir yolculuk paylaşım hizmeti uygulaması kullanma deneyimini hayal edin. A'dan B'ye gitmek için bu uygulamayı kullanmak istiyorsunuz. A'dan B'ye gitmenin maliyeti, sizi hangi sürücünün aldığından bağımsız olarak aynıdır (EIP-1559'daki taban ücret). Şimdi, sürüşe çıkmadan önce sürücünüze bir ipucu ekleyebildiğinizi hayal edin. Bahşişiniz o sırada diğer kişilerin sunduğundan daha yüksekse, sürücüler bahşiş vermeyen diğer potansiyel yolcular yerine sizi almaya teşvik edilecektir.
Bu süreç, ETH işlemlerinize benzer: madencilere (yukarıdaki örnekte "sürücü") işleminizi bir sonraki bloğa (yukarıdaki örnekte "yolculuk") dahil etmek için bir bahşiş ayarlayabilirsiniz.
Soru 3 - Bu işlem değişikliğinin bana faydası ne? ödeyeceğimiz Gas Fee'ler düşecek mi?
Cevap 3 - Hayır, EIP'nin amacı bu değildir. Daha öngörülebilir bir taban ücretin yan etkisi olarak, ücret öngörülebilirliğinin kullanıcıların daha az sıklıkla gaz için fazla ödeme yapacakları anlamına geldiğini varsayarsak, EIP-1559 gaz fiyatlarında bir miktar düşüşe yol açabilir.
Soru 4 - Kafamızı karıştırma ya. Öngörmek falan ne ya? Öngörsek Doları, Merkez Bankası Başkanı'nın değişeceğini öngörürdük. Bırak sen şimdi bunları. Ben Defi için Metamask cüzdan vs kullanıyorum. Borsada da Binance'cıyım. Bana faydanız ne? Kullanım kolaylığı falan mı?
Cevap 4 - Buradaki fikir, blok talebine dayalı ücretleri kullanıcı için daha şeffaf hale getirmektir. MetaMask gibi cüzdanlar daha iyi tahminlere sahip olacak ve taban ücret protokolün kendisi tarafından yönetildiği için harici Oracle tabanlı yazılımlara çok fazla güvenmek zorunda kalmayacak. Cüzdanlar, işlemin kullanıcı için ne kadar acil olduğuna bağlı olarak önceden tanımlanmış ayarlar sağlayacaktır. MetaMask ile kullanıcılar, önceki bloğun tahmini kullanımına ve işlem türüne göre işlemlerinin önceliğini “düşük” “orta” ve “yüksek” olarak ayarlama seçeneğine sahip olacaklar.
Soru 5 - E peki; sizin işlem hızınız da yavaş. Atom, Neo sizden 1000 kat hızlı. Avax ise 5000! Siz bu sorunu çözdünüz mü? Ben senin altyapını neden kullanayım ki? Sizin ağ altyapısı tıkanıyor baba!
Cevap 5 - Yüksek ağ tıkanıklığı dönemlerinde, talep azalana kadar blok başına ideal gaz sınırını ne kadar aştığına bağlı olarak taban ücret %12,5 oranında ayarlanacaktır. İlk fiyat açık artırması yerine, kullanıcılar, taban ücretin ne kadar yüksek olduğuna bakarak ağın ne kadar sıkışık olduğunu daha iyi anlayacaktır. Çok sıkışıksa, kullanıcı bir mağazadan bir ürün alır gibi bu fiyatı ödeyebilir veya ödemeyebilir. Veya daha düşük bir ücret sunarak gelecekte fiyatın düşmesini beklerler.
Soru 6 - Abi siz ne yaptınız ya? Hep kendinize faydası olan şeyler yapmışsınız. Bize faydanız aynı kalmış. E peki kullanılan her ETH yakılıyordu. Şimdi madencilik de kalmayacağına göre ETH yakımı durumu eksi enflasyon yani deflasyon yaratacak mı? Hani fiyatı artar biz yatırımcıyız nitekim, ayazda kalmayalım yani.. Değil mi?
Cevap 6 - Beklenen işlemler ve tahmin edilmesi daha da zor olan beklenen ağ tıkanıklığı gibi değişkenleri yansıtmanız gerektiğinden, deflasyonist EIP-1559'un tam olarak ne kadar zor olduğunu modellemek zordur. Daha fazla doğrulayıcının katıldığını ve Stake APR'sinin (Bileşik getirisinin) %6,7 olduğunu varsayarsak, yıllık arz değişikliği -1,6 milyon ETH olacak ve yıllık arz oranını %1,4 azaltacak.
Soru 7 - E peki Defi kullanıyorum ben. Uniswap borsasını falan. Riskimiz ne? Bu değişiklik ile başımıza yeni yeni neler gelecek?
Cevap 7 - Tüm değişiklikler risklidir, ancak Ethereum topluluğu, güçlü bir yazılım geliştirme ve koordinasyon geçmişine sahiptir. EIP-1559'un, Oracle tabanlı yazılımlar gibi zamanlamaya duyarlı ağ aktörlerine sunduğu bazı potansiyel riskler vardır. Örneğin, Stake pozisyonunun tasfiye edilip edilmeyeceğini belirlemek için bir kullanıcının teminatının değerlemesini (yani fiyat x varlık sayısı) bilmesi gerekir. Bu varlıkların değerlemesi sürekli olarak güncellenmelidir ve Defi bu bilgileri güncellemek için oracle'a güvenir.
Ancak oracle, yüksek tıkanıklık dönemlerinde EIP-1559 kapsamında sorunlarla karşılaşabilir. EIP-1559'da, bloklar sürekli olarak dolu olduğunda veya daha büyük blok boyutunda dolmaya yakın olduğunda, taban ücret katlanarak artar ve bloklar artık o kadar dolu olmayana kadar katlanarak artmayı bırakmaz. Bu üstel artış, önceden belirlenmiş bir algoritmaya göre gerçekleşir ve bir açık artırmaya dayanmaz. Bu nedenle, talep azalmazsa, taban ücret oldukça hızlı bir şekilde fahiş seviyelere ulaşabilir. Neredeyse tüm DeFi için fiyatlandırma bilgilerini sağlamaları gerektiğinden zamana duyarlı olan Oracle gibi ağ aktörleri, fiyatlandırma bilgilerinin DeFi uygulamasına zamanında ulaşmasını sağlamak için inanılmaz yüksek ücretler ödeyebilir. Aslında, birçok oracle ağı, fiyatlandırma bilgisi sağlama sıklığını değiştirmek zorunda kalabilir,
Velhasıl kelam, ETH'nin işi cidden zor. Cidden! Daha farklı alternatifler var iken Defi kullanımı için ETH tabanlı bir riski şahsen ben almayacağım. Dapp konusuna gelirsek eğer, ETH'nin en güçlü olduğu konulardan biri hem Dapp hem Developer'lar. Herhangi bir eksiklik ve aksaklığı anında giderecek hem ETH yazılımcılar ekipleri hem de kendileri hazırlar. Onlar da eğer bu güncelleme ile gelişen yeni yapıda karşılaşılacak sorunları anında aşabilecek kapasitede insanlar. Fakat, unutmayalım ki herkes ekonomik düşünecektir. Daha ucuza ve daha hızlı alternatifler var ise neden ETH kullanılsın ki?
Herhangi bir büyük tıkanıklıkta ETH'nin kaybının müthiş olacağını öngörmek zor olmasa gerek.
Vitarik kardeşim, bir çığır açtın Blockchain dünyasında. İşe bak!! O yaratıcılığının esiri oluyorsun haberin yok!
Kalın sağlıcakla..
*-*-* YTD *-*-* YATIRIM TAVSİYESİ DEĞİLDİR *-*-*
Arkadaşlar merhaba,
Ethereum ile ilgili bir kaç yazı kaleme almıştım. Temmuz sonu gibi V 2.0 yükseltmesi ile ETH'nin yaşadığı sorunlar ile ilgili oluşan soruların cevabını bulabileceğimizi, sorular içinde en öne çıkanın işlem hızı ne kadar yükselecek? sorusunu, sorunların içinde de en büyük sorunun yapılan işlemlerden kesilen Gas Fee 'lerin yüksekliğini belirtmiştim. Bu konuda beklenen çözüm için V 2.0 performansının önemli olduğunun da altını çizmiştim.
Ben de sizin gibi amatörce Ethereum projesine yaklaşan biriyim. Madenci değilim. ETH ağında çalışan bir Dapp'im yok. Kullanırsam Defi'leri ve/veya Eth tabanlı tokenlerin transferi için ETH kullanıyorum.
Bu yazımda ETH'nin beklentim olan performansı veremeyeceğine dair "şahsi" kanaatimin nasıl oluştuğunu kısaca anlatacağım.
Arkadaşlar,
ETH üzerinde 240.000 civarında Dapp, Defi ve Token'in çalıştığını bir kaç kaynakta okumuştum. Hatta verdiğim örnekler içinde basit bir bilgisayar oyununda satın aldığınız 5 TL'lik elmas, altın vs. gibi ücretlerin ETH ağından oyun yazılımcısına gittiğini de yazımda belirtmiştim. İşte bu Dapp ve Defi'ler aynı zamanda Developer'lar işlem hızı ve Gas Fee'lerden şikayetçilerdi. Daha ucuza transfer için maliyeti düşük fakat transfer zamanı uzun seçenekleri seçen bu kişiler V 2.0 dan çok şey bekliyorlardı.
txstreet.com/
Yukarıdaki site size canlı olarak yapılan BTC, Moreno ve ETH transferlerini göstermekte. Güzel bir de animasyon yapmışlar, bakarsanız sevinirim. Şimdi size bulabildiğim bazı kaynaklardan V 2.0 ile ilgili bilgileri aktarayım. Yazımı yazarken consensys.net de ulunan EIP-1559 Londra Sert Çatallaması adlı makaleden çokça yararlandım. Yazıyı buraya koyuyorum. İsteyen okuyabilir. Ben size bir özet yapayım. Sorular sorayım cevabını da yazıdan cımbızla çekelim size aktarayım olur mu?
Kaynak: consensys.net/blog/q...-it-change-ethereum/
Soru 1- Bu Çatallama ile neler değişecek?
Cevap 1 - EIP-1559 , Ethereum'un ücret piyasası mekanizmasını değiştirecek. Ücret 2'ye ayrılacak. Temel Ücret ve Bahşiş.
Soru 2 - Anlayamadım? Bahşiş mi? Peki yaptığım işlemler nasıl ücretlendirilecek?
Cevap 2 - Bir açık arttırma yapılacak. Yapılacak açık arttırma ile sizin datanızı kim taşıyacak? O belirlenecek. Nasıl mı? Temel ücreti ve bahşişi açıklamak için bir benzetme olarak, telefonunuzda (örneğin Uber) bir yolculuk paylaşım hizmeti uygulaması kullanma deneyimini hayal edin. A'dan B'ye gitmek için bu uygulamayı kullanmak istiyorsunuz. A'dan B'ye gitmenin maliyeti, sizi hangi sürücünün aldığından bağımsız olarak aynıdır (EIP-1559'daki taban ücret). Şimdi, sürüşe çıkmadan önce sürücünüze bir ipucu ekleyebildiğinizi hayal edin. Bahşişiniz o sırada diğer kişilerin sunduğundan daha yüksekse, sürücüler bahşiş vermeyen diğer potansiyel yolcular yerine sizi almaya teşvik edilecektir.
Bu süreç, ETH işlemlerinize benzer: madencilere (yukarıdaki örnekte "sürücü") işleminizi bir sonraki bloğa (yukarıdaki örnekte "yolculuk") dahil etmek için bir bahşiş ayarlayabilirsiniz.
Soru 3 - Bu işlem değişikliğinin bana faydası ne? ödeyeceğimiz Gas Fee'ler düşecek mi?
Cevap 3 - Hayır, EIP'nin amacı bu değildir. Daha öngörülebilir bir taban ücretin yan etkisi olarak, ücret öngörülebilirliğinin kullanıcıların daha az sıklıkla gaz için fazla ödeme yapacakları anlamına geldiğini varsayarsak, EIP-1559 gaz fiyatlarında bir miktar düşüşe yol açabilir.
Soru 4 - Kafamızı karıştırma ya. Öngörmek falan ne ya? Öngörsek Doları, Merkez Bankası Başkanı'nın değişeceğini öngörürdük. Bırak sen şimdi bunları. Ben Defi için Metamask cüzdan vs kullanıyorum. Borsada da Binance'cıyım. Bana faydanız ne? Kullanım kolaylığı falan mı?
Cevap 4 - Buradaki fikir, blok talebine dayalı ücretleri kullanıcı için daha şeffaf hale getirmektir. MetaMask gibi cüzdanlar daha iyi tahminlere sahip olacak ve taban ücret protokolün kendisi tarafından yönetildiği için harici Oracle tabanlı yazılımlara çok fazla güvenmek zorunda kalmayacak. Cüzdanlar, işlemin kullanıcı için ne kadar acil olduğuna bağlı olarak önceden tanımlanmış ayarlar sağlayacaktır. MetaMask ile kullanıcılar, önceki bloğun tahmini kullanımına ve işlem türüne göre işlemlerinin önceliğini “düşük” “orta” ve “yüksek” olarak ayarlama seçeneğine sahip olacaklar.
Soru 5 - E peki; sizin işlem hızınız da yavaş. Atom, Neo sizden 1000 kat hızlı. Avax ise 5000! Siz bu sorunu çözdünüz mü? Ben senin altyapını neden kullanayım ki? Sizin ağ altyapısı tıkanıyor baba!
Cevap 5 - Yüksek ağ tıkanıklığı dönemlerinde, talep azalana kadar blok başına ideal gaz sınırını ne kadar aştığına bağlı olarak taban ücret %12,5 oranında ayarlanacaktır. İlk fiyat açık artırması yerine, kullanıcılar, taban ücretin ne kadar yüksek olduğuna bakarak ağın ne kadar sıkışık olduğunu daha iyi anlayacaktır. Çok sıkışıksa, kullanıcı bir mağazadan bir ürün alır gibi bu fiyatı ödeyebilir veya ödemeyebilir. Veya daha düşük bir ücret sunarak gelecekte fiyatın düşmesini beklerler.
Soru 6 - Abi siz ne yaptınız ya? Hep kendinize faydası olan şeyler yapmışsınız. Bize faydanız aynı kalmış. E peki kullanılan her ETH yakılıyordu. Şimdi madencilik de kalmayacağına göre ETH yakımı durumu eksi enflasyon yani deflasyon yaratacak mı? Hani fiyatı artar biz yatırımcıyız nitekim, ayazda kalmayalım yani.. Değil mi?
Cevap 6 - Beklenen işlemler ve tahmin edilmesi daha da zor olan beklenen ağ tıkanıklığı gibi değişkenleri yansıtmanız gerektiğinden, deflasyonist EIP-1559'un tam olarak ne kadar zor olduğunu modellemek zordur. Daha fazla doğrulayıcının katıldığını ve Stake APR'sinin (Bileşik getirisinin) %6,7 olduğunu varsayarsak, yıllık arz değişikliği -1,6 milyon ETH olacak ve yıllık arz oranını %1,4 azaltacak.
Soru 7 - E peki Defi kullanıyorum ben. Uniswap borsasını falan. Riskimiz ne? Bu değişiklik ile başımıza yeni yeni neler gelecek?
Cevap 7 - Tüm değişiklikler risklidir, ancak Ethereum topluluğu, güçlü bir yazılım geliştirme ve koordinasyon geçmişine sahiptir. EIP-1559'un, Oracle tabanlı yazılımlar gibi zamanlamaya duyarlı ağ aktörlerine sunduğu bazı potansiyel riskler vardır. Örneğin, Stake pozisyonunun tasfiye edilip edilmeyeceğini belirlemek için bir kullanıcının teminatının değerlemesini (yani fiyat x varlık sayısı) bilmesi gerekir. Bu varlıkların değerlemesi sürekli olarak güncellenmelidir ve Defi bu bilgileri güncellemek için oracle'a güvenir.
Ancak oracle, yüksek tıkanıklık dönemlerinde EIP-1559 kapsamında sorunlarla karşılaşabilir. EIP-1559'da, bloklar sürekli olarak dolu olduğunda veya daha büyük blok boyutunda dolmaya yakın olduğunda, taban ücret katlanarak artar ve bloklar artık o kadar dolu olmayana kadar katlanarak artmayı bırakmaz. Bu üstel artış, önceden belirlenmiş bir algoritmaya göre gerçekleşir ve bir açık artırmaya dayanmaz. Bu nedenle, talep azalmazsa, taban ücret oldukça hızlı bir şekilde fahiş seviyelere ulaşabilir. Neredeyse tüm DeFi için fiyatlandırma bilgilerini sağlamaları gerektiğinden zamana duyarlı olan Oracle gibi ağ aktörleri, fiyatlandırma bilgilerinin DeFi uygulamasına zamanında ulaşmasını sağlamak için inanılmaz yüksek ücretler ödeyebilir. Aslında, birçok oracle ağı, fiyatlandırma bilgisi sağlama sıklığını değiştirmek zorunda kalabilir,
Velhasıl kelam, ETH'nin işi cidden zor. Cidden! Daha farklı alternatifler var iken Defi kullanımı için ETH tabanlı bir riski şahsen ben almayacağım. Dapp konusuna gelirsek eğer, ETH'nin en güçlü olduğu konulardan biri hem Dapp hem Developer'lar. Herhangi bir eksiklik ve aksaklığı anında giderecek hem ETH yazılımcılar ekipleri hem de kendileri hazırlar. Onlar da eğer bu güncelleme ile gelişen yeni yapıda karşılaşılacak sorunları anında aşabilecek kapasitede insanlar. Fakat, unutmayalım ki herkes ekonomik düşünecektir. Daha ucuza ve daha hızlı alternatifler var ise neden ETH kullanılsın ki?
Herhangi bir büyük tıkanıklıkta ETH'nin kaybının müthiş olacağını öngörmek zor olmasa gerek.
Vitarik kardeşim, bir çığır açtın Blockchain dünyasında. İşe bak!! O yaratıcılığının esiri oluyorsun haberin yok!
Kalın sağlıcakla..
*-*-* YTD *-*-* YATIRIM TAVSİYESİ DEĞİLDİR *-*-*