Hisse Senedi Piyasalarında Yatırım Stratejileri – 2Merhaba Sevgili Dostlar!
Hisse Senedi Piyasalarında Yatırım Stratejileri – 1 makalesine gösterdiğiniz ilgiye teşekkür ederim.
Bana çok sorulan bir soruya cevaben de bu ikinci stratejiyi kaleme almak istedim: Sektörel olarak ucuz kalmış hisseleri nasıl buluruz?
Uyguladığım birkaç yöntemden bahsetmek istiyorum. Ancak öncelikle bu stratejide en çok kullanılan rasyolar olan Fiyat/Kazanç (F/K) ve Piyasa Değeri/Defter Değeri (PD/DD) oranlarının ne anlama geldiklerini açıklayayım:
Fiyat / Kazanç (F/K) Rasyosu:
Fiyat/Kazanç oranı, bir şirketin hisse fiyatının şirketin hisse başına kazancına oranıdır. Bu oran, şirketleri değerlemek ve aşırı değerli olup olmadıklarını bulmak için kullanılır. Farklı F/K hesaplamaları mevcuttur. En çok kullanılan formülse:
Hisse Senedi Fiyatı / Hisse Başına Kar (Net Kar / Hisse Sayısı) olarak kullanılır.
Hisse senetlerindeki F/K oranı bize yatırımımızın kendisini amorti edeceği süreyi verir. Tıpkı satın aldığınız bir evi kiraya verdiğinizde, aldığınız kiralar ile satın alma maliyetini ne kadar yılda çıkarabileceğinizi hesaplamak gibi düşünebilirsiniz.
Bu oran ne kadar düşükse hisse için ödenen paranın geri dönüşünün o kadar kısa sürede olduğunu/olacağını gösterir.
Piyasa Değeri / Defter Değeri (PD/DD) Rasyosu:
PD/DD oranı şirketin muhasebe değeri ile piyasa fiyatını karşılaştırmak için çok sık kullanılan bir rasyodur. Bu oranı hesaplarken de farklı yöntemler kullanılabilir.
Piyasa değeri ise şirketin borsada alınıp satıldığı fiyattır. Mevcut hisse fiyatı ile dolaşımdaki hisse adedi çarpılarak bulunur. Defter değeriyse, şirketin özkaynak toplamının ödenmiş sermayeye bölünmesiyle bulunur.
En sık kullanılan formül:
(Hissenin Piyasa Fiyatı x Hisse Senedi Sayısı) / (Özkaynak / Ödenmiş Sermaye)
Piyasa Değeri/Defter Değeri oranı düşük olan şirketler genel olarak ucuz kabul edilirler yani piyasadaki fiyatının olması gerekenden düşük-iskontolu olduğu anlamına gelir.
PD/DD oranı yüksek olanlarda ise hisse fiyatının olması gerekenden primli işlem gördüğü sonucu çıkartılır.
Bu oran ne kadar düşükse (genellikle 1’den düşük olması aranır) hissenin o kadar potansiyel içerdiği ön görüsünde bulunulur. Ancak sektörüne göre ucuz kalmasının, şirkette ve faaliyetlerinde bir sorun olduğu anlamı da çıkartılabilir. Bu yüzden dikkatli bir inceleme yapmak gereklidir.
Şimdi gelin gerek F/K gerekse PD/DD oranlarına göre ucuz hisseleri nasıl bulabileceğimize bakalım:
1-Sektörel Olarak Ucuz Kalanları Tespit Etmek
Yatırım yapmak istediğiniz sektörü belirleyip (bu mevsimsel -mesela Ekim ayının gübreleme ayı olması gibi-, duyuma yönelik -mesela gaz bulundu haberi gibi- ya da ilginizi çeken bir belirleme olabilir) bu sektörde ucuz kalmış hisseleri nasıl bulabiliriz?
PD/DD Oranına Göre Tespit
PD/DD hesaplamak için şirketin bilanço ve gelir tablosu kullanılır. Veri terminallerinden indirebileceğiniz ve her çeyrekte güncelleyebileceğiniz PD/DD tablolarını, ayrıca sizin yerinize tutan pek çok yatırım şirketinin haftalık raporları da mevcuttur. Bunları da kullanabilirsiniz. Özellikle benim her hafta paylaştığım Ziraat Yatırımın Sektörel Rasyolar Tablosu ve İş Yatırım’ın Hisse Değerleri ve Oranları sayfası çok işinize yarayacaktır. Bu sayfada özellikle bu makalede kullandığımız rasyoların olduğu tabloları Excel dosyasına otomatik aktarımı da söz konusudur.
Sitemiz Trading View’da ise sektörel olarak ayrılmış çok güzel tablolar yer almaktadır: tr.tradingview.com
Tüm bu 3 sitede sektörel olarak bulacağınız şirketlerde farklılıklar olabilir. En iyisi Borsa İstanbul sitesinden sektörel endeks paylarına bakmaktır. En güncel halini orada bulabilirsiniz.
Şimdi, gözünüze kestirdiğiniz sektörü, diyelim ki bu örnekte çimento olsun ve bu sektördeki şirketlerini Excel programında bir kolona listeleyin. PD/DD oranlarını da yan kolonlarına ekleyin. En tepede sektörel PD/DD oranı bulunsun.
Sonra da PD/DD değerlerine göre küçükten büyüğe sıralayın.
Böylece tablonuz şöyle görünecektir:
Çimento PD/DD: 3,72
CIMSA 1,3
BTCIM 1,6
GOLTS 1,6
BUCIM 2
AKCNS 2,6
BASCM 2,7
NUHCM 3,3
CMENT 3,4
AFYON 3,9
OYAKC 5,1
CMBTN 7
BSOKE 8,8
KONYA 11,8
NIBAS 22,8
Ben bu listeye göre çimento sektörünün ortalama PD/DD değerinin altında kalanlara bakıyorum. Buna göre CIMSA-CMENT arasındaki hisselere yatırım yapmak literatüre göre, sektörel olarak bakıldığında diğerlerine göre iyi performans gösterecektir.
F/K Oranına Göre Tespit
Sektör Ortalamasına göre karşılaştırma, şirketin F/K oranının sektöre göre ucuz mu pahalı mı olduğunu gösterir. Şirketin F/K oranı sektör ortalamasının altında ise sektöre göre ucuz, üzerinde ise sektöre göre pahalı olduğu kabul edilir.
Mesela şimdi de Dayanıklı Tüketim sektöründeki firmaları F/K oranları açısından karşılaştıralım. PD/DD oranına göre listeleme sürecinin aynısını burada da uygulayıp listemizi oluşturalım:
Dayanıklı Tüketim F/K Oranı: 10.25
ALCAR A/D
VESTL 6,9
ARCLK 9,9
VESBE 10,5
IHEVA 16,3
KLMSN 22,3
SAFKR 39
Sektör ortalamasının altında yer alan VESTL ve ARCLK hisseleri demek ki sektörlerine göre uzun vadede daha iyi performans gösterebilirler. ALCAR yanındaki A/D belirteci, zarardaki hisselerin F/K oranları hesaplanamadığı için yanlarına konan bir etikettir.
2-Yıldız Pazarda Ucuz Kalanları Tespit Etmek
Biliyorsunuz Borsa İstanbul yönetimi geçen ay payların pazarlarında ve işlem görme kurallarında değişikliğe gitti. Bu değişiklikleri altta paylaştığım makalede okuyabilirsiniz.
Buna göre oluşturulan Yıldız Pazar hisseleri içinde acaba PD/DD oranına göre ve F/K oranına göre hangi hisseler iskontolu ve ucuz kalmış durumdalar bir bakalım. Eskiden bunu Bist 100 için yapardım ancak şimdi Yıldız Pazar hisselerinin potansiyel getiri oranlarındaki yüksek beklentiden ötürü bu pazardaki hisselere bakmak daha mantıklı geliyor.
Bu pazardaki hisselere buradan ulaşabilirsiniz: www.kap.org.tr
Bunların son 6 aylık bilanço rakamlarına göre PD/DD ve F/K oranları listesini yukarıda anlatılan yönteme göre oluşturup kendi Excel listenizde incelemelerini yapabilirsiniz.
Ayrı ayrı PD/DD ve F/K açısından değerlendirilebilecek ucuz kalmış hisseleri tespit ettikten sonra bunların geçmişteki performanslarını da (mesela yıllık olarak) değerlendirip seçimlerinizi yapabilirsiniz.
Özellikle yıllık kara göre şirketin son F/K Oranı, hisseye yapılan yatırımın kendisini amorti edeceği süreyi gösterir. Bu oran ne kadar düşükse hisse için ödenen paranın geri dönüşünün o kadar kısa olduğunu gösterir.
Evet sevgili dostlar sizlerle PD/DD ve F/K oranlarına göre ucuz, iskontolu hisseleri tespit etmenin birkaç yolunu aktarmaya çalıştım. Sizin de bildiğiniz yöntemler varsa lütfen paylaşır mısınız?
Şimdilik kalın sağlıcakla!
