FICO’nun Tekeli: Kredi Sisteminde Sarsıntılar mı?On yıllardır Fair Isaac Corporation (FICO), Amerikan kredi sisteminde eşsiz bir egemenlik sürdürüyor. FICO skoru, kredi değerliliğini değerlendirmede standart bir ölçüt haline geldi ve neredeyse her konut kredisi, tüketici kredisi ve kredi kartı başvurusunun temelini oluşturdu. Bu egemenlik, yüksek kârlı bir iş modeliyle desteklendi: Üç büyük kredi bürosu—Equifax, Experian ve TransUnion—FICO’ya bağımsız lisanslar için ödeme yaptı. Bu, her sorgudan önemli bir gelir payı sağlayarak FICO’nun aşılması zor bir tekel oluşturmasını sağladı.
Ancak bu uzun süredir devam eden egemenlik, şimdi benzeri görülmemiş bir meydan okumayla karşı karşıya. Federal Konut Finansmanı Kurumu (FHFA) Direktörü Bill Pulte, kredi büroları için “üç bürodan ikisine geçiş” modelini önerdi. Bu teknik gibi görünen değişiklik, derin etkiler yaratabilir; çünkü FICO’nun üç büro lisansından biri gereksiz hale gelebilir ve şirketin kârlı gelirinin yaklaşık %33’ü kaybolabilir. Ayrıca Direktör Pulte, FICO’nun toptan konut kredisi skoru ücretlerini %41 artırmasını açıkça eleştirdi. Bu durum, FICO’nun hisse senedi fiyatlarında ciddi düşüşlere yol açtı ve şirketin rekabete aykırı uygulamalarına yönelik daha geniş bir düzenleyici incelemeyi tetikledi.
Bu düzenleyici baskılar, yalnızca FICO’nun doğrudan gelirini değil, aynı zamanda geleneksel kredi tekelinin genel olarak çözülmesini de işaret ediyor. FHFA’nın hamleleri, VantageScore gibi alternatif kredi puanlama modellerine kapı açabilir ve fintech şirketleri ile diğer veri kaynaklarından yenilikleri teşvik edebilir. Artan rekabet, kredi değerlendirme alanını yeniden şekillendirebilir ve FICO’nun rakipsiz konumunu ciddi şekilde zayıflatabilir.
Tüm bu zorluklara rağmen FICO hâlâ güçlü bir mali yapıya sahip. Şirketin “Scores” segmentindeki yüksek kâr marjları ve istikrarlı gelir artışı dikkat çekiyor. Ayrıca, karar zekâsı platformu sunan Yazılım bölümü, yıllık yinelenen gelirde beklenen artışlarla önemli bir büyüme potansiyeli taşıyor. FICO, düzenleyici baskılar ve yeni rekabetle mücadele ederken, çeşitlendirilmiş iş yapısını etkin bir şekilde kullanma yeteneği, Amerikan kredi piyasasındaki gelecekteki rolünü belirlemede kritik olacak.
FICO
Borsa İstanbul Kritik Destekte Endekste Kafa Kaldırtmadı
BİST 100 haftayı yüzde 5,44 azalışla 5.191,83 puandan tamamladı. Endeks önce mayısta, eylül sonunda ve 10 Ocak’ta 50 günlük ortalama desteğini kullanmıştı. (Grafikte işaretli) Ancak bu desteği daha sık kullanır oldu ve son işlem günü bu seviyenin hemen üzerinde kapattı. Dolayısıyla sihirli rakamımız 50 günlük ortalama olan 5184. Bu seviyenin altına yükseliş trendi boyunca sarksa da kalıcı olmadı. 100 günlük ortalama desteğinin 4500 civarı olduğu düşünülürse ne kadar önemli olduğu bir kere daha anlaşılabilir. Öte yandan borsa da doğa gibi bir denge üzerine kurulu. 2022’de dünyanın açık ara en iyi performansın gösteren borsa olursanız 2023’de aynı şeyi yapmanızı kimse beklemez.
Burada yapmamız gereken şu: Yurt içi ya da küresel piyasaları takip edip önümüzdeki hafta ne olacağını kestirmeye çalışmak zor. Dolayısıyla rallilerden sonra gelen çekilmelerden ve manipülatif hareketlerden en az etkilenen hisselerin Bist 30 hisseleri olduğunu, bu güvenli limanı kullanabileceğinizi bir kere daha hatırlatalım. Daha geçen hafta düşüşten sonra biraz toparlanma gelir mi diye beklerken bu hafta aralıksız satış yedik. Ancak seçici olma tavsiyemizin yerinde olduğu bir kez daha ortaya çıktı. Nitekim Ereğli, Aselsan, Tüpraş, Pegasus, Arçelik, Froto gibi hisselerde kayıpların asgari düzeyde olduğunu görüyoruz.
Kendi yatırım tipinizi belki yükselişte çok düşünmediniz ancak şimdi sırası: Gün boyu al sat mı yapacaksınız, ortalamaları mı kullanacaksınız, uzun vade deyip ekran mı kapatacaksınız? Dahası seçtiğiniz tipe göre bir trade stratejiniz olmalı, uygulayacak mısınız? Kayıplar sizi rahatsız ediyor mu? Gece yatarken rahat mısınız, kayıplar günlük iş ve aile hayatınızı etkiliyor mu? Devam etmek konusunda emin misiniz?
Bu hafta konu biraz yatırım psikolojisi oldu ama faydalı olacağını umuyorum.
Teknik Durum
Güncel seviye 5192. 5267 (21 günlük EMA) üzerine atması içimi bir nebze rahatlatır. Fibonacci uzatma seviyelerinde üzerinde önemli durduğum seviye 5471, hafta boyu bu seviyenin üzerinde kapatmasını bekleyeceğim. 105-125 milyar TL arası hacmimiz var.
Öte yandan endekste momentum düşüşü devam ediyor. ADX 22, 9 haftadır düzenli güç kaybediyor. Yabancı takas oranı ise %29,3.
CDS primimiz 565. ABD 10 yıllıklar %3,50. Dolar endeksi 101,9. Vix endeksi 18,50. Brent petrol teknik destek 86 dolarda.
Para Piyasaları ve Küresel Durum
ABD piyasalarında istikrarlı düzelme devam ediyor. SBUX, FICO, ULTA, MCD gibi bilançosu sağlam ve büyüme merkezli hisseler çekici olmaya devam ediyor. Bir film biter, biri başlar. Yabancı hisse yatırımı için ABD önemli bir fırsat sunuyor şu an, uzun zamandır burada ve sosyal medya hesabımda sıklıkla dile getiriyorum.
Kripto para piyasasında hareket devam ediyor. Güncel seviye 23,6k. Yukarı yönlü trend devam ediyor. 22,8k seviyesi sert geçilirken ilk hedef 25k. Daha yukarıda ise 32k beklentim var. Majör ortalamaların geçildiğini de not edelim.
Asya tarafında olumlu seyir devam ediyor, Hong Kong borsa endeksinin kasım başından beri devam eden rallisi devam ediyor, kazançlar %55’yi geride bıraktı. SSE kompozit ise yükseliş provaları yapıyor.
ABD Merkez Bankası (Fed), Avrupa Merkez Bankası (ECB) ve İngiltere Merkez Bankası (BoE), yeni yılın ilk faiz kararlarını bu hafta verecek. Faiz kararlarının yanı sıra, politika metinlerindeki yönlendirmelerle birlikte merkez bankası başkanlarının toplantı sonrası yapacağı açıklamalar da kritik önemde. Fed’in faizi 25 baz puan artırması bekleniyor. Karar 1 Şubat Çarşamba günü 22.00'da açıklanacak. ECB’nin ise önümüzdeki iki toplantı için 50’şer baz puan faiz artırımı bekleniyor.
ABD ekonomisi, 2022'nin 4'üncü çeyreğinde yüzde 2,9 ile beklenenden fazla büyürken, yeni konut satışları da Aralık 2022'de aylık yüzde 2,3 artışla 616 bine çıkarak 4 ayın en yüksek seviyesini kaydetti.
İyi haftalar.

