FAİZ ARTARSA NE OLUR? DOLAR DÜŞER Mİ? BORSA ÇIKAR MI?

20 Ağu 2020

ENFLASYON NEDİR?

Enflasyon, fiyatlar genel düzeyinin sürekli ve hissedilir artışa enflasyon denir. Enflasyon sadece belli bir malın veya hizmetin fiyatının tek başına artması değil, fiyatların genel düzeyinin sürekli bir artış göstermesidir.

ENFLASYON ARTMASI NE ANLAMA GELİYOR?
Enflasyonun düşmesi; fiyatların düşmesi, insanların alım gücünün artması, gelirlerinin yükselmesi demek değildir. Enflasyonun düşmesi, fiyatların daha az artması, insanların alım güçlerinin daha az azalması ve neticesinde istikrar ve refah demektir.

Şimdi:

ENFLASYON NEDEN YÜKSELİR?

Enflasyon iki ana nedenden ötürü yükselebilir:

1. Talep Enflasyonu: Yüksek para arzı dolayısıyla tüketicilerin eline daha fazla para geçmesinden dolayı tüketimin artması ve buna paralel olarak da yükselen talep nedeniyle enflasyonun artması sonucu yükselebilir.

2. Maliyet Enflasyonu: Belirli nedenlerden dolayı (ücretlerdeki, hammadde fiyatlarındaki, vergi fiyatlarındaki artış) nedeniyle üretim maliyetlerinde meydana gelen yükselişin maliyetleri yükseltmesiyle beraber maliyet enflasyonu ortaya çıkar.

DENGELER

1. Piyasada para arzı artarsa paranın mal karşısında değeri düşer, para ucuzlar, mal pahalılaşır.
2. Faiz düşük olduğunda para arzı artar, yüksek olduğunda azalır.

O HALDE FAİZ ARTARSA:

1. Faiz artarsa para arzı azalır, tüketicilerin eline daha az para geçer, tüketim azalır, enflasyon düşer.
2. İşletmeler, finans çevreleri faize meyleder, dolar düşer. (Dolar faizi yurtdışında yükselirse tam tersi durum geçerlidir.)
3. Direkt etkisi olmasa da endirekt olarak pozitif hava esmesinden ötürü borsa yükselir.
4. Reel sektör yüksek faizi sevmez, yatırımlar yavaşlar, büyüme yavaşlar.

DOLAR - ENFLASYON İLİŞKİSİ

Dolar değerleniyorsa Türkiye’deki miktarı az demektir. Bunu çoğaltmak için dışarıdan dolar çekmek gerekir. Yani yabancı yatırımcı. Ama yabancılar da bizdeki gibi bir ortama yatırım yapmazlar. Sene başından beri nasıl kaçtıklarını gördünüz?

Demek kii, Ekonomi 101 bize ne diyor? Faiz indirerek enflasyonu indiremezsiniz. Çünkü faiz neden değil, sonuçtur. Bir ülkenin yüzde kaç faizden borç bulabildiği ile bir kişi veya şirketin yüzde kaç faizden borç bulabildiği aynı şeye bağlıdır. O kişi veya o şirketin RİSKİNE. Faizi indirmenin yegâne yolu ülke riskini indirmektir. Ülke riskini indirmenin yolları:

1-ADALET
2-EĞİTİM
3-EKONOMİK İSTİKRAR
4-YATIRIM

Risk primleri artarsa faiz artar. Faizi düşürmenin yolu ülke riskini düşürmektir. Riskleri indirmek yerine emirle faiz indirmeye çalışan bir zihniyetin sonuçlarını yaşıyoruz. Faiz elbette emirle inmez. Tam aksine fırlar. Bakmayın MB'nin faiz indirdim demesine, pazara çıktığınızda enflasyon sizce açıklanan düzeylerde mi geziniyor? En az TÜİK'in 2 katı kadar enflasyon var ülkede…

Bugün ülkemizi yöneten kafaların tüm bu bilimsel gerçeklere gözlerini kapatmalarının sebebi, enflasyonu indirecek temel adımları atmak yerine (adaleti tesis etmek, yatırımları teşvik etmek, tarımsal düzenlemeler yapmak gibi) tüm ülkeyi satılık arazi gibi görmeleri ve pazarlamak istemelerindendir.