*-*-* YTD *-*-* YATIRIM TAVSİYES DEĞİLDİR *-*-*
Değerli dostlar merhaba,
Bu yazımda size bir Emtia piyasasının yeni altınını; Bakır'ı anlatacağım. Geleceğimizi iyi planlayalım.
Teknoloji hızla gelişmeye; 19. Yüzyılın başında Batılı bilim adamlarınca peş peşe yapılan icatlar ve buluşlar, arkasından gelen ve Osmanlı İmparatorluğunun ardından Cumhuriyetimizce de ıskalanan Sanayi Devrimi ile hızlandı. Özellikle 2. Dünya savaşından sonra Tarım ile sanayi entegrasyonunu müthiş bir planlama ile başaran ABD dünyaya hem teknoloji ihraç etmeye hem de GSMH'sini müthiş yükseltmeye başladı. Yıllar geçtikçe 1970'den sonra; Almanya ve Japonya soğuk savaşın nimetlerinden faydalanarak savunma harcamalarını dünya ölçeğinde minimize ederek sanayi ve teknolojide kimi yerde ABD'yi yakaladı kimi yerde önüne geçti. Almanya ve Japonya, özellikle stratejik disiplini ve maliyet odaklı uygulamalar ile, ismini hepimizin sayabileceği meşhur sanayi tesislerinden sıfır hata ürünler üretmeye ve dünyaya yaymaya başladılar. Heinkel, BMW gibi Alman Hava Kuvvetlerine 2. dünya savaşında savaş uçağı üreten fabrikalar savaşın bitmesi ve stratejik planlama ile bir anda dev kimya ve otomotiv devlerine dönüştü. Mitsubishi de ZERO avcı savaş uçakları ile pasifik okyanusunda cirit atarken şimdi otomotiv dünyasında önemli bir yere sahip bir marka! AR-GE ve stratejik planlama ile hepimizin kullandığı dizel araçların kullandığı (TDI, TDCI, CDI, CRDI, MultiJet gibi ismi değişse de tasarrufu ve gücü maksimum optimizasyonla tekerleklere veren) son dizel motor teknolojisi de Mitsubishi icadıdır.
Arka arkaya 2 büyük dünya savaşı yaşayan ülkeler 2 önemli şeyin farkına vardılar. Enerji ve Emtia!
Ukrayna bir zamanlar Sovyet dünyasının tahıl ambarı iken şu an Katar ve BAE çiftlikler kiralayarak ülkelerini besleme yolundalar. Ekvator kuşağındaki kauçuk ağaçlarının çoğu Fransız Dev Michelin tarafından satın alınmış durumda. Enerji için yapılan savaşları da hepimiz biliyoruz ki Coğrafya Kaderdir diye kısaca özetleyeceğimiz Orta Doğu'nun başına gelenleri anlatmama gerek yok.
Gelelim yazımızın konusu Bakır'a!
Bakır insanlık tarihinde ilk defa Neolitik çağda (İÖ. 8000) kullanılmıştır. Yumuşak bir metaldir. Şekil vermesi kolaydır. Günümüzde dünya tüketimi yıllık 13 milyon tonun üzerine çıkan bakır; demir ve alüminyumla birlikte en çok kullanılan metallerden biridir. Bugün dünyada üretilen bakırın önemli bir bölümü elektrik sanayisinde daha düşük oranda da inşaat, ulaşım, makine ve teçhizatında kullanılmaktadır. Teknolojinin ilerlemesi ile birlikte bakırın yerine kullanılabilecek bir çok madde (alüminyum, plastik, fiber optik gibi malzemeler) ikame etse bile, bakıra duyulan ihtiyaç ve talepte hiçbir azalma olmamış, bilakis devamlı artma görülmüştür.
Endüstride bakırın vazgeçilmez olmasının nedeni, çok çeşitli özelliklere sahip olmasıdır. Bakırın en önemli özellikleri arasında yüksek elektrik ve ısı iletkenliği, aşınmaya karşı direnci, çekilebilme, dövülebilme özelliği ve antikorozid özelliği sayılabilir. Ayrıca alaşımları çok çeşitli olup, endüstride değişik amaçlı kullanılmaktadır.
Sonuçta, ekonomik gelişmelere bağlı olarak hayat standardının sürekli yükseldiği günümüz dünyasında bakıra olan talebin devamlı olarak artacağı, bazı kullanım alanlarında ikame malzeme bulunsa bile bakırın güncelliğini daima muhafaza edeceği gerçeği yadsınamaz bir gerçektir.
Dünyada bilinen bakır rezervlerinin 60 yıl kadar talebi karşılayacak durumda olduğu tahmin edilmektedir. Dünya bakır üretiminin %75’i birincil kaynaklardan (bakır cevherlerinden) ve %25’i ise ikincil kaynaklardan (hurda, toz ve atık maddelerden) sağlanmaktadır.
Elektrikli motorlarda kullanılan bakır ile ilgili maliyet analizi yapan bir tez çalışması okumuştum. Motorun maliyetinin %1-2 si arasında olan bakır maliyeti şu anda %4 civarına çıkmaktadır. Dünya üzerinde Bakır'ın ikame edeceği iletken maddeler daha da pahalı hale gelmektedir. Sanayileşen ülkeler şu an teknoloji devrimini yaşamaktalar. Gelecekte, teknoloji şirketleri ile Devletler arasında çıkacak savaşı beraber izleyeceğiz. Hiç de uzak bir öngörü değil. Şu an vergi savaşları verilmekte. Bilgi güvenliği savaşları verilmekte. İrlanda'nın vergi cenneti olması ile çektiği uluslar arası yatırım çok ama çok fazla.
Peki gelecekte ne olacak?
Elektrikli motorların gelişmesi ve teknolojik gelişmeler bakır tüketimini azaltsa da; örneğin elektrikli motor için kullanılacak bakır miktarı; üretilecek motor sayısı ile tüketimin patlayacağı aşikardır. Xiaomi, Apple elektrikli otomobil üreteceğini açıkladı biliyorsunuz. Alman otomotiv devleri hali hazırda hazırlık içindeler. Toyota CEO'su teknoloji şirketlerini uyararak "Bir aracın arkasında 40 sene duramayacaksanız araba üretmeyin!" açıklamasını yaptı. Apple'ın eski telefon cihazlarına yazılım desteği vermemesi, bırakın desteği yeni yazılım ile batarya güçlerinin yazılım olarak zayıflatmasını unutmadı dünya. Yeni araçların tüketim hızı potansiyeli bakır tüketimini de tetikleyecektir.
Teknoloji Şirketlerinin yakında Bakır yataklarını satın alması, bakır işleme tesisleri kurması uzakta değil. Hali hazırda ÇİN'li üretim alt yapısını kullanan Teknoloji Şirketleri Emtia tedarik ve lojistiği için yeni zincirler kuracağını öngörmeliyiz. Bu konuda tedarik zinciri coinleri de unutmayalım aman. WTC ve VeChain lojistik zincir için çalışan kripto olarak verileri saklayan Çin kaynaklı kripto varlıklar.
Uluslararası Enerji Ajansı’nın (IEA) haziranda yayınladığı ‘Küresel EV (Electric Vehicle) Görünümü 2020’ raporu COVID-19 nedeniyle toplam araç satışlarının 2019’a göre yüzde 15 daralacağını fakat EV satışlarının genel olarak 2019 düzeylerinde kalacağını öngörüyor. Pandemide olası bir ikinci dalganın bu öngörüleri değiştirebileceğini belirten IEA, 2021 yılında küresel otomobil satışlarının yüzde 3’ünün EV satışlarından geleceğini tahmin ediyor. Şu anda küresel otomobil satışlarının sadece yüzde 2,6’sını oluşturan elektrikli araç (EV) satışlarının payının 2025’te yüzde 10’a, 2030’da yüzde 28’e ve 2040’ta yüzde 58’e ulaşması öngörülüyor. BloombergNEF tarafından mayısta yayınlanan 2020 Elektrikli Araç Görünüm Raporu’na göre 2022’ye gelindiğinde dünya üzerinde 500 farklı EV modeli olacak deniliyor.
Yukarıda demiştim, Elektrikli Motor maliyetinin %5'i Bakır'dır. Geri kalan maliyetin büyük kısmı ise Batarya grubudur. Biraz da bundan bahsedeyim.
Şu anda EV batarya üretiminde en yaygın olarak kullanılan bileşenler rapora göre nikel, kobalt, alüminyum oksit (NCA), niken manganez kobalt oksit (NMC), lityum demir fosfat (LFP) ve lityum- iyon batarya katotları (Li-ion). IEA raporunda 2019’da 19 bin ton olan kobalt talebinin 2030’a kadar yüzde 847 artarak 180 bin tona çıkabileceği belirtiliyor. Lityum talebinin ise 2019’daki 19 bin tondan 2030’da 185 bin tona yükselmesi bekleniyor (yüzde 988 artış). Manganeze olan talep aynı dönemde 22 bin tondan 177 bin tona ulaşabilir (yüzde 704 artış). Nikel için öngörülen ise talebin 65 bin tondan yüzde 1.323 artışla 925 bin tona yükselmesi. Lityum-ion bataryalarda kullanılan katot pazarının 2018 yılında 7 milyar dolar büyüklüğe sahip olduğu belirtilirken, pazarın 2024’te ulaşması öngörülen büyüklük 58,5 milyar dolar.
Uzun lafın kısası, Bakır grafikte görüleceği üzere mavi çizgi çelik ve turuncu çizgi platin'den daha fazla artış gösterdi 6 ay içinde. Bu artışın daha da artacağından şüphem yok. Yukarı paragrafta yazılı diğer emtialarda da pazar büyüyecek. FX piaysalarında işlem yapanlar zaten farkında ama sizler eğer uzun vadeli yatırım düşünüyorsanız bu emtiaları sakın ama sakın ıskalamayın! Ülkemiz paçasından tuttuğu elektrikli araç üretimi işini, yapılan projeksiyona uygun hareket edilirse, yakasından tutmuş olacak. Ülkemizin Bakır üretimi, tüketimimizin %20'sini karşılamakta. Umalım da ülkemiz kendi lojistik zincirini güvenle kursun ve yönetsin. Gelecek kötü geliyor hazır olmamız gerekiyor.
Yoksa bu emtia bizi arkasından baktırmaya devam edecek!
SSS
*-*-* YTD *-*-* YATIRIM TAVSİYES DEĞİLDİR *-*-*
Değerli dostlar merhaba,
Bu yazımda size bir Emtia piyasasının yeni altınını; Bakır'ı anlatacağım. Geleceğimizi iyi planlayalım.
Teknoloji hızla gelişmeye; 19. Yüzyılın başında Batılı bilim adamlarınca peş peşe yapılan icatlar ve buluşlar, arkasından gelen ve Osmanlı İmparatorluğunun ardından Cumhuriyetimizce de ıskalanan Sanayi Devrimi ile hızlandı. Özellikle 2. Dünya savaşından sonra Tarım ile sanayi entegrasyonunu müthiş bir planlama ile başaran ABD dünyaya hem teknoloji ihraç etmeye hem de GSMH'sini müthiş yükseltmeye başladı. Yıllar geçtikçe 1970'den sonra; Almanya ve Japonya soğuk savaşın nimetlerinden faydalanarak savunma harcamalarını dünya ölçeğinde minimize ederek sanayi ve teknolojide kimi yerde ABD'yi yakaladı kimi yerde önüne geçti. Almanya ve Japonya, özellikle stratejik disiplini ve maliyet odaklı uygulamalar ile, ismini hepimizin sayabileceği meşhur sanayi tesislerinden sıfır hata ürünler üretmeye ve dünyaya yaymaya başladılar. Heinkel, BMW gibi Alman Hava Kuvvetlerine 2. dünya savaşında savaş uçağı üreten fabrikalar savaşın bitmesi ve stratejik planlama ile bir anda dev kimya ve otomotiv devlerine dönüştü. Mitsubishi de ZERO avcı savaş uçakları ile pasifik okyanusunda cirit atarken şimdi otomotiv dünyasında önemli bir yere sahip bir marka! AR-GE ve stratejik planlama ile hepimizin kullandığı dizel araçların kullandığı (TDI, TDCI, CDI, CRDI, MultiJet gibi ismi değişse de tasarrufu ve gücü maksimum optimizasyonla tekerleklere veren) son dizel motor teknolojisi de Mitsubishi icadıdır.
Arka arkaya 2 büyük dünya savaşı yaşayan ülkeler 2 önemli şeyin farkına vardılar. Enerji ve Emtia!
Ukrayna bir zamanlar Sovyet dünyasının tahıl ambarı iken şu an Katar ve BAE çiftlikler kiralayarak ülkelerini besleme yolundalar. Ekvator kuşağındaki kauçuk ağaçlarının çoğu Fransız Dev Michelin tarafından satın alınmış durumda. Enerji için yapılan savaşları da hepimiz biliyoruz ki Coğrafya Kaderdir diye kısaca özetleyeceğimiz Orta Doğu'nun başına gelenleri anlatmama gerek yok.
Gelelim yazımızın konusu Bakır'a!
Bakır insanlık tarihinde ilk defa Neolitik çağda (İÖ. 8000) kullanılmıştır. Yumuşak bir metaldir. Şekil vermesi kolaydır. Günümüzde dünya tüketimi yıllık 13 milyon tonun üzerine çıkan bakır; demir ve alüminyumla birlikte en çok kullanılan metallerden biridir. Bugün dünyada üretilen bakırın önemli bir bölümü elektrik sanayisinde daha düşük oranda da inşaat, ulaşım, makine ve teçhizatında kullanılmaktadır. Teknolojinin ilerlemesi ile birlikte bakırın yerine kullanılabilecek bir çok madde (alüminyum, plastik, fiber optik gibi malzemeler) ikame etse bile, bakıra duyulan ihtiyaç ve talepte hiçbir azalma olmamış, bilakis devamlı artma görülmüştür.
Endüstride bakırın vazgeçilmez olmasının nedeni, çok çeşitli özelliklere sahip olmasıdır. Bakırın en önemli özellikleri arasında yüksek elektrik ve ısı iletkenliği, aşınmaya karşı direnci, çekilebilme, dövülebilme özelliği ve antikorozid özelliği sayılabilir. Ayrıca alaşımları çok çeşitli olup, endüstride değişik amaçlı kullanılmaktadır.
Sonuçta, ekonomik gelişmelere bağlı olarak hayat standardının sürekli yükseldiği günümüz dünyasında bakıra olan talebin devamlı olarak artacağı, bazı kullanım alanlarında ikame malzeme bulunsa bile bakırın güncelliğini daima muhafaza edeceği gerçeği yadsınamaz bir gerçektir.
Dünyada bilinen bakır rezervlerinin 60 yıl kadar talebi karşılayacak durumda olduğu tahmin edilmektedir. Dünya bakır üretiminin %75’i birincil kaynaklardan (bakır cevherlerinden) ve %25’i ise ikincil kaynaklardan (hurda, toz ve atık maddelerden) sağlanmaktadır.
Elektrikli motorlarda kullanılan bakır ile ilgili maliyet analizi yapan bir tez çalışması okumuştum. Motorun maliyetinin %1-2 si arasında olan bakır maliyeti şu anda %4 civarına çıkmaktadır. Dünya üzerinde Bakır'ın ikame edeceği iletken maddeler daha da pahalı hale gelmektedir. Sanayileşen ülkeler şu an teknoloji devrimini yaşamaktalar. Gelecekte, teknoloji şirketleri ile Devletler arasında çıkacak savaşı beraber izleyeceğiz. Hiç de uzak bir öngörü değil. Şu an vergi savaşları verilmekte. Bilgi güvenliği savaşları verilmekte. İrlanda'nın vergi cenneti olması ile çektiği uluslar arası yatırım çok ama çok fazla.
Peki gelecekte ne olacak?
Elektrikli motorların gelişmesi ve teknolojik gelişmeler bakır tüketimini azaltsa da; örneğin elektrikli motor için kullanılacak bakır miktarı; üretilecek motor sayısı ile tüketimin patlayacağı aşikardır. Xiaomi, Apple elektrikli otomobil üreteceğini açıkladı biliyorsunuz. Alman otomotiv devleri hali hazırda hazırlık içindeler. Toyota CEO'su teknoloji şirketlerini uyararak "Bir aracın arkasında 40 sene duramayacaksanız araba üretmeyin!" açıklamasını yaptı. Apple'ın eski telefon cihazlarına yazılım desteği vermemesi, bırakın desteği yeni yazılım ile batarya güçlerinin yazılım olarak zayıflatmasını unutmadı dünya. Yeni araçların tüketim hızı potansiyeli bakır tüketimini de tetikleyecektir.
Teknoloji Şirketlerinin yakında Bakır yataklarını satın alması, bakır işleme tesisleri kurması uzakta değil. Hali hazırda ÇİN'li üretim alt yapısını kullanan Teknoloji Şirketleri Emtia tedarik ve lojistiği için yeni zincirler kuracağını öngörmeliyiz. Bu konuda tedarik zinciri coinleri de unutmayalım aman. WTC ve VeChain lojistik zincir için çalışan kripto olarak verileri saklayan Çin kaynaklı kripto varlıklar.
Uluslararası Enerji Ajansı’nın (IEA) haziranda yayınladığı ‘Küresel EV (Electric Vehicle) Görünümü 2020’ raporu COVID-19 nedeniyle toplam araç satışlarının 2019’a göre yüzde 15 daralacağını fakat EV satışlarının genel olarak 2019 düzeylerinde kalacağını öngörüyor. Pandemide olası bir ikinci dalganın bu öngörüleri değiştirebileceğini belirten IEA, 2021 yılında küresel otomobil satışlarının yüzde 3’ünün EV satışlarından geleceğini tahmin ediyor. Şu anda küresel otomobil satışlarının sadece yüzde 2,6’sını oluşturan elektrikli araç (EV) satışlarının payının 2025’te yüzde 10’a, 2030’da yüzde 28’e ve 2040’ta yüzde 58’e ulaşması öngörülüyor. BloombergNEF tarafından mayısta yayınlanan 2020 Elektrikli Araç Görünüm Raporu’na göre 2022’ye gelindiğinde dünya üzerinde 500 farklı EV modeli olacak deniliyor.
Yukarıda demiştim, Elektrikli Motor maliyetinin %5'i Bakır'dır. Geri kalan maliyetin büyük kısmı ise Batarya grubudur. Biraz da bundan bahsedeyim.
Şu anda EV batarya üretiminde en yaygın olarak kullanılan bileşenler rapora göre nikel, kobalt, alüminyum oksit (NCA), niken manganez kobalt oksit (NMC), lityum demir fosfat (LFP) ve lityum- iyon batarya katotları (Li-ion). IEA raporunda 2019’da 19 bin ton olan kobalt talebinin 2030’a kadar yüzde 847 artarak 180 bin tona çıkabileceği belirtiliyor. Lityum talebinin ise 2019’daki 19 bin tondan 2030’da 185 bin tona yükselmesi bekleniyor (yüzde 988 artış). Manganeze olan talep aynı dönemde 22 bin tondan 177 bin tona ulaşabilir (yüzde 704 artış). Nikel için öngörülen ise talebin 65 bin tondan yüzde 1.323 artışla 925 bin tona yükselmesi. Lityum-ion bataryalarda kullanılan katot pazarının 2018 yılında 7 milyar dolar büyüklüğe sahip olduğu belirtilirken, pazarın 2024’te ulaşması öngörülen büyüklük 58,5 milyar dolar.
Uzun lafın kısası, Bakır grafikte görüleceği üzere mavi çizgi çelik ve turuncu çizgi platin'den daha fazla artış gösterdi 6 ay içinde. Bu artışın daha da artacağından şüphem yok. Yukarı paragrafta yazılı diğer emtialarda da pazar büyüyecek. FX piaysalarında işlem yapanlar zaten farkında ama sizler eğer uzun vadeli yatırım düşünüyorsanız bu emtiaları sakın ama sakın ıskalamayın! Ülkemiz paçasından tuttuğu elektrikli araç üretimi işini, yapılan projeksiyona uygun hareket edilirse, yakasından tutmuş olacak. Ülkemizin Bakır üretimi, tüketimimizin %20'sini karşılamakta. Umalım da ülkemiz kendi lojistik zincirini güvenle kursun ve yönetsin. Gelecek kötü geliyor hazır olmamız gerekiyor.
Yoksa bu emtia bizi arkasından baktırmaya devam edecek!
SSS
*-*-* YTD *-*-* YATIRIM TAVSİYES DEĞİLDİR *-*-*